Uçuş Eğitimi

Pilotaj Eğitimi Hakkında Genel Bilgi

Değişen bölgesel dengelerin ortasında ve dünyanın politik kırık fay hatlarının geçtiği bir noktada yer alan ülkemizin bu jeostratejik konumu, onun her açıdan bölgesel bir güç olma zorunluluğuna da beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda her geçen gün dev adımlarla ilerleyen hava-uzay teknolojisini yakından takip eden Türk Hava Kuvvetleri, sahip olduğu modern silah ve teçhizatı en uygun yer ve zamanda gerektiğinde kullanmak maksadıyla, yeni taktik ve tekniklerle yetişmiş kalifiye pilotlara ihtiyaç duymaktadır. Dünyada kendi pilotlarını ve hatta dost ve müttefik ülke pilotlarını yetiştirebilen sayılı ülke hava kuvvetlerinden biri olan Türk Hava Kuvvetleri, söz konusu ihtiyacı, NATO ve ABD Hava Kuvvetleri standartlarında uyguladığı Pilot Eğitim Sistemi ile karşılamaktadır.

Bu kapsamda Türk Hava Kuvvetleri, pilotlarını sırasıyla; önce Hava Harp Okulunda dört yıllık akademik eğitim içerisinde, T-41D uçakları ile özendirici uçuş, planör, paraşüt eğitimine, mezuniyetten sonra Türk Hava Kuvvetleri Pilot Eğitim Sistemi’nin temeli olan pilotaj eğitimini almak üzere İzmir Çiğli’deki 2’nci Ana Jet Üs Eğitim Merkezi Komutanlığı envanterindeki SF-260D uçaklarında Başlangıç Uçuş Eğitimi, KT-1T uçaklarında Temel Jet Eğitimi ve T38A Jet uçaklarında Tekâmül Jet Eğitimi’ne tabi tutularak yetiştirmektedir. Ayrıca Temel Jet Eğitimi’ni başarıyla tamamlayan pilot adayları, Hava Kuvvetleri Komutanlığının ulaştırma ve helikopter pilotu ihtiyacını karşılamak üzere, Tekâmül Helikopter ve Tekâmül Ulaştırma Pilotaj Eğitimleri’ne tabi tutulurlar.

Pilotaj eğitimlerini başarıyla tamamlayan, pilot brövelerini takan genç kartallar, muharip bir F-16 pilotu olmak için son safha olan F-16 Tam Harbe Hazırlık Eğitimi’ni almak üzere Balıkesir 9’uncu Ana Jet Üs Komutanlığına bağlı 193’üncü Öncel Filo’ya gelirler ve eğitimi başarıyla tamamlayan muharip pilotlar, Türk Hava Kuvvetleri bünyesindeki F-16 filolarına tayin olurlar.

Genel Durum

Hv.K.K.lığı Pilot Eğitim Sistemi, Komutanlığın genel vazifesi kapsamındaki hedefleri yerine getirecek yeterli sorti üretimini sürdürebilir bir şekilde sağlamaktır. Anılan sorti üretiminin sürekliliğini yerine getirecek insan kaynağı, pilot adaylarının Hava Harp Okuluna girişlerinden itibaren başlar. Hv.K.K.lığı kendi eğitim sistemini oluşturan ana silah sistemi (eğitim uçakları), malzeme, teçhizat ve insan kaynakları unsurlarıyla, ahenkli bir şekilde faaliyetlerini sürdürerek, kendine özgün başarılı bir eğitim sistemi yapısına kavuşmuştur. NATO dâhil dünyanın gelişmiş ülkelerinin eğitim yapıları kıyaslandığında, Hv.K.K.lığı başta yer alan birkaç ülke ile birlikte yerini daima korumuştur. Ayrıca Pilot Eğitim Sistemi’miz sadece Türk Silahlı Kuvvetlerinin pilot ihtiyacını karşılamakla kalmayıp, birçok yabancı ülke pilot ihtiyaçlarını da karşılamaktadır. Pilot adaylarının, ülkesini seven, fikren ve fiziken sağlam, donanımlı, kendini sürekli yenileyebilen, teknolojik yeniliklere açık ve liderlik vasıflarına sahip olarak yetiştirilmeleri esas alınmıştır.

Bu vasıfları bünyesinde bulunduran pilot adayları, kıta muharip uçaklarında harbe hazır olana kadar geçen süre içerisindeki pilotaj eğitimlerini;

• Akademik Eğitim,
• Sentetik (Simülatör) Eğitimi,
• Fiili (Uygulamalı) Eğitim olarak gerçekleştirmektedirler.

Pilot Eğitim Safhaları

Hava Harp Okulunda Verilen Uçuş Eğitimi

Hv.Myd.K.lığı (Yalova) bölgesinde konuşlu çift kişilik T-41D uçakları ile özendirici uçuşlar icra edilmektedir. Öğrenci adayları Hava Harp Okuluna giriş öncesinde uygulanan ve Öğrenci Seçme Uçuşları (ÖSU) olarak adlandırılan eğitim kapsamında, 13 sorti öğretmen nezaretinde uçtuktan sonra 14’üncü sortiyi tek başlarına, yalnız uçuşu adı altında uçarlar. Buradaki eğitimin amacı ağırlıklı olarak öğrencilerin uçabilme özelliklerini ölçümlendirmeye yöneliktir. Öğrenci adaylarına, dört yıllık akademik öğrenim süreleri içerisinde münferit zamanlarda ortalama 15 sortilik uçuşlar ile dönem sonu 7 sorti planör uçuşları yaptırılır. Bu safha sonunda, pilot adayı başına kümülatif olarak ortalama 22-23 sorti özendirici uçuş gerçekleştirilir.

Başlangıç Uçuş Eğitimi

Hava Harp Okulunu başarıyla tamamlayan pilot adayları, 2’nci Ana Jet Üs K.lığında konuşlu, çift kişilik SF-260D pervaneli uçaklar ile uçuşa başlarlar. Bu yaklaşık 30 saat/25 sortiyi kapsayan, beş ay süreli bir uçuş dönemidir. Pilot adayları yeterli sorti sonunda yalnız uçuş gerçekleştirirler. Eğitimin amacı; pilot adayını uçak ve çevre ortamına alıştırmak, onun kendine olan güvenini artırmak ve ona inisiyatif kazandırmaktır. Temel Jet Uçuş Eğitimi Başlangıç Uçuş Eğitimi’ni başarıyla tamamlayan pilot adayları, Çiğli Hava Üssünde konuşlu, KT-1T jet uçakları ile uçuşa başlarlar. Takribi 100 saat/75 sortiyi kapsayan, 5,5-6 ay süreli bir uçuş dönemidir. Amacı, jet uçağı karakteristiklerine, hâkimiyetine pilot adaylarını alıştırmaktır.

Tekâmül Uçuş Eğitimi

Temel Uçuş Eğitimi’ni başarıyla bitiren pilot adayları, 2’nci Ana Jet Üs K.lığında konuşlu, çift kişilik T38A jet uçakları ile uçuşa başlarlar. Yaklaşık 110 saat/85-90 sortiyi kapsayan, altı ay süreli bir uçuş dönemidir. Amacı, muharip uçaklardan istenen uçuş görevlerini yeterli ölçülerde yerine getirebilecek bir seviyenin yakalanmasıdır. 2’nci Ana Jet Üs K.lığında uçuşlarını, kümülatif olarak ortalama 240 saat/190 sorti ve 17 ay süre ile tamamlayan pilot adayları, uzun bir maratonun sonunda, yarışı kazanıp hakketmiş oldukları brövelerini takarak, pilot adaylığından jet pilotu statüsüne hak kazanırlar.

Ulaştırma ve Helikopter Pilot Eğitimi

Ulaştırma uçaklarında uçacak pilot adaylarında durum farklılık gösterir. Başlangıç ve Temel Jet Uçuş Eğitimi safhalarını başarıyla bitiren pilot adayları, 2’nci Ana Jet Üs K.lığında konuşlu, CASA CN-235-100M ulaştırma uçaklarında uçuşa başlarlar. Bu yaklaşık 90 saat/60 sortiyi kapsayan, altı ay süreli bir uçuş dönemidir. Kümülatif olarak ortalama 210 saat/160 sorti ve 17 ay süre ile uçuşlarını tamamlayan pilot adayları haketmiş oldukları brövelerini takarak, pilot adaylığından Ulaştırma Pilotu statüsüne geçerler. Helikopterde uçacak pilot adaylarındaki durum da ulaştırma uçaklarındakine benzer olup, AS-532 helikopteri ile uçuşa başlayanlar 75 saat/60 sorti ve altı aylık süreler ile görevlerini tamamlayarak brövelerini almaya hak kazanırlar.

Jet Harbe Hazırlık

Jet uçaklarında Harbe hazırlığa geçiş safhası (lead in flight) olarak adlandırılan bu safhada pilotlar, F-16’larda tam harbe hazırlık maksadıyla 9’uncu Ana Jet Üs Komutanlığına (Balıkesir) gönderilirler. Burada konuşlu F-16 uçakları ile ortalama 80 saat/65 sortiyi kapsayan altı ay süreli bir eğitimden geçerek harbe hazır bir muharip pilot olmaya hak kazanırlar. Jet harbe hazırlığın amacı; harekâtın tüm isteklerini yerine getirebilen, uçak donanımlarının gerektirdiği performansı farklı görev sahalarında kullanabilen, ikili ve dörtlü kolu yönetmede yeterli seviyede liderlik vasıflarını algılayabilen, gece ve gündüz her türlü hava şartlarında anılan istekleri yerine getirebilen, tam harbe hazır pilot statüsü kazandırmaktır.

Ulaştırma Harbe Hazırlık

Ulaştırma pilotu statüsündeki uçuculardan bir kısmı 12’nci Hv.Ulş.Ana Üs K.lığında (Kayseri) konuşlu C-130 ve C-160’larda uçuşa başlarlar. Ortalama 70 saat/35 sorti ve altı aylık bir sürede harbe hazır olurlar. Uçucuların bir bölümü ise CASA CN-235’lerde ortalama 40 saat/25 sorti ve üç aylık bir süre içerisinde harbe hazır hâle gelirler.

Eğitim Safhalarının Genel Değerlendirmesi

Açıklamış olduğumuz tüm standartlar, bizzat uçak ve helikopterler ile uçularak yerine getirilen fiili (uygulamalı) uçuş istekleridir. Bu isteklerin öncesinde pilotlar, uçak ve hava ortamının ihtiyacı olan her türlü akademik bilgi ile teçhiz edilirler. Bu bilgileri tazelemeye devam ederlerken, aynı zamanda yerde sentetik (simülatör) uçuşlarını gerçekleştirirler. Uçuştaki aynı his hareketi verebilen sayısal görüntü yeteneğine sahip olan simülatör uçuşları, toplam fiili uçuş saatlerinin 1/3’ünden fazlası bir oranda uçurularak uygulanır. Sonuç itibarıyla; Türk Hava Kuvvetlerinin sahip olduğu eğitim sistemi, modernize edilmiş/edilmekte olan uçakları, tesisleri, teçhizatı, uçuş öğretmenleri ve yönetim kadroları ile dünyanın en gelişmiş birkaç eğitim sistemi içerisinde yer almaktadır.

Sonuç

Sonuç olarak, havacılık bir yetenektir. Yaşam tarzıdır. Risk yönetimini doğasında devamlı yaşatan, başkalarının yaşam sorumluluğunu da yetkilendiren bir olgudur. Bu nedenle her girdisi, hâkim bir unsur olarak ciddiyetle ele alınmalıdır. Resmî ve sivil otorite kanla yazılmış kurallar üzerine taviz vermemelidir. Takımdaşlık ve koordinasyon sürekli tutulmalıdır. İnsan kaynakları açısından yıllara sari plan ve programlar acilen yapılıp uygulanmalıdır. Eğitimi zor ve uzun, tecrübesi çok değerli olan bu mesleğin, ekonominin diğer ürün çeşitleri gibi temini düşünülür ise, bunun getireceği yüksek maliyet ve yaşam acılarının telafisi asla mümkün olmayacaktır.